พัฒนาวิสาหกิจชุมชนในผืนป่าตะวันตก

ภารกิจการมีส่วนร่วมในการร่วมรักษาผืนป่าตะวันตกที่มีความจำเป็นต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เพื่อนำไปสุ่ความเข้มแข็งและยั่งยืน มูลนิธิสืบนาคะเสถียรจึงได้เสนอโครงการชุมชนวิถีชีวิตเป็นมิตรกับผืนป่าตะวันตก โดยขอรับการสนับสนุนจากมูลนิธิสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ และธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) ดำนเนิกิจกรรมร่วมกับชุมชนภายใต้กรอบการดำเนินงานของโครงการจัดการพื้นที่คุ้มครองอย่างมีส่วนร่วมในผืนป่าตะวันตก ระยะที่ 2 มีระยะเวลาในการดำเนินโครงการตั้งแต่เดือนกันยายน 2553 – กันยายน 2558 แบ่งการดำเนินโครงการออกเป็น 3 แผนงาน คือ

1. แผนงานสนับสนุนกิจกรรมอนุรักษ์ชุมชนกับพื้นที่คุ้มครอง

2. แผนงานนำร่องครอบครัวเพื่อปรับวิถีชีวิตเป็นมิตรผืนป่า

3. แผนงานหนุนเสริมเยาวชนเรียนรู้เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน

รูปธรรมของการดำเนินงานที่ผ่านมาในผืนป่าตะวันตกทำให้เกิดต้นแบบเรื่องการป้องกันทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่าโดยการทำงานร่วมกันระหว่างเจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่าร่วมกับคณะกรรมการชุมชน จัดตั้งป่าชุมชนได้ 127 ป่า มีกิจกรรมนำร่องครอบครัววิถีชีวิตเป็นมิตรกับผืนป่า เกิดศูนย์เรียนรู้ 10 แห่ง บ้านเรียนรู้ 34 แห่ง มีการจัดตั้งกลุ่มผ้าทอ มีสมาชิก 150 ครัวเรือน เกิดกลุ่มสมุนไพรอินทรีย์ มีสมาชิก 200 ครัวเรือน กลุ่มจักสานมีสมาชิก 5 ครัวเรือน สร้างรายได้เสริมให้แก่ครอบครัวแลชุมชน เกิดเป็นกลุ่มเยาวชนต้นกล้าน้อยที่ดำเนินกิจกรรมเพื่อการอนุรักษ์

จากการที่มูลนิธิสืบนาคะเสถียร ได้รับการสนับสนุนจากธนาคารไทยพาณิชย์ จนเกิดกิจกรรมที่หนุนเสริมให้คนในชุมชนดำรงวิถีชีวิตอยู่ร่วมกับผืนป่าได้อย่างสันติสุขแล้วนั้น หากแต่การทำงานยังขาดการพัฒนาสู่ความเข้มแข็งและยั่งยืน รวมทั้งมูลนิธิสืบนาคะเสถียร ซึ่งเป็นองค์กรพัฒนาเอกชนที่ดำเนินกิจกรรมด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ก็ขาดสภาพคล่องด้านงบประมาณการบริหารจัดการองค์กร ดังนั้น มูลนิธิสืบนาคะเสถียรจึงได้จัดทำโครงการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนในผืนป่าตะวันตก และการพัฒนาฐานรายได้ของมูลนิธิสืบนาคะเสถียรจากสินค้าวิสาหกิจชุมชน เพื่อพัฒนากลุ่มอาชีพในชุมชนให้เกิดความเข้มแข็งพัฒนาไปสู่วิสาหกิจชุมชนควบคู่ไปกับการดูแลรักษาทรัพยากรของชุมชน ขณะเดียวกันมูลนิธิสืบนาคะเสถียรก็จะพัฒนาระบบฐานรายได้จากสินค้าวิสาหกิจชุมชนตลาดจนจากช่องทางอื่นๆ เพื่อให้เกิดความยั่งยืนแก่องค์กร และยังคงบทบาทการทำงานด้านการอนุรักษ์ได้ต่อไป

ระยะเวลาดำเนินโครงการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนในผืนป่าตะวันตกและการพัฒนาฐานรายได้ของมูลนิธิสืบนาคะเสถียรจากสินค้าวิสาหกิจชุมชน ทั้งหมด 5 ปี ตั้งแต่ พ.ศ. 2558 – 2562 โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณจาก ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน)

แผนการดำนินโครงการ

1. หนุนเสริมเครือข่ายชุมชนเข้มแข็ง และบริหารจัดการตนเอง
1.1 หนุนเสริมเครือข่ายอาชีพชุมชนให้เกิดความเข้มแข็ง มีกระบวนการจัดการในรูปแบบวิสาหกิจชุมชน
1.2 ส่งเสริมงานมีส่วนร่วมด้านการอนุรักษ์ของชุมชนสู่การจัดการพื้นที่คุ้มครองอย่างยั่งยืน
1.3 พัฒนาแกนนำกลุ่มอาชีพให้มีศักยภาพในการบริหารจัดการกลุ่ม

2. พัฒนาฐานรายได้ของมูลนิธิสืบนาคะเสถียรสู่ความยั่งยืนขององค์กร
2.1 พัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์สินค้าที่ระลึก
2.2 พัฒนาช่องทางการรับบริจาค
2.3 ส่งเสริมการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติผ่านการทำงานอนุรักษ์ของมูลนิธิสืบนาคะเสถียร

3. บริหารจัดการโครงการ
3.1 ประสานงานชุมชนกับหน่วยงานต่างๆ
3.2 ปรับโครงสร้างการบริหารองค์กร พัฒนาบุคลากร