7 กุมภาพันธ์ พล.ต.อ.ศรีวราห์ รังสิพราหมณกุล รองผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ นำทีมเจ้าหน้าที่ตำรวจกองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (บก.ปทส) และเจ้าหน้าที่กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้ขออนุมัติศาลอาญาเลขที่ 49/2561 เข้าค้นบ้านพักนายเปรมชัย กรรณสูต (เลขที่ 12/3 ซ.ศูนย์วิจัย 3 แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง กทม.) ตรวจพบงาช้าง 4 กิ่ง

นางคณิตา วิทยานันท์ ภรรยาของนายเปรมชัย อ้างว่ามีใบอนุญาตในการครอบครองถูกต้อง แต่ไม่มีสติ๊กเกอร์ติดอยู่ที่งาช้างจึงต้องยึดให้กรมอุทยานฯ ตรวจสอบว่าเป็นงาช้างที่ขอใบอนุญาตครอบครองไว้หรือไม่

…

9 กุมภาพันธ์ ปทส.ประสานกรมอุทยานฯ ตรวจสอบ DNA งาช้าง 2 คู่ที่พบในบ้านพักของเปรมชัย พิสูจน์ว่าเป็นงาช้างเอเชียหรืองาช้างแอฟริกา

…

15 กุมภาพันธ์ ทีมนิติวิทยาศาสตร์สัตว์ป่า กรมอุทยานฯ เข้าเก็บตัวอย่างงาช้างทั้ง 4 กิ่ง ที่ปทส.ตรวจยึดมาจากบ้านนายเปรมชัย เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ เพื่อตรวจดีเอ็นเอว่าจะเป็นงาช้างเอเชีย หรืองาช้างแอฟริกา ตามที่อ้างว่ามีเอกสารเแจ้งครอบครองไว้หรือไม่ ระบุน่าจะใช้เวลาประมาณ 3 สัปดาห์จึงจะรู้ผล

…

27 กุมภาพันธ์ ทีมปฏิบัติการนิติวิทยาศาสตร์สัตว์ป่า เผยผลตรวจงาช้าง พบว่าเป็นงาช้างแอฟริกาทั้งหมด โดยเตรียมยึดเป็นของแผ่นดิน และถือว่าทำผิดข้อหาครอบครองซากสัตว์ป่าคุ้มครองไม่ได้รับอนุญาต เนื่องจากช้างแอฟริกาได้ถูกบรรจุในพ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535

…

6 มีนาคม นายนุวรรต ลีลาพตะ หัวหน้าชุดปฏิบัติการปราบปรามการ กระทำความผิดด้านสัตว์ป่า (ชุดเหยี่ยวดง) เข้าแจ้งความดำเนินคดีกับนางคณิตา ภรรยาขนายเปรมชัย ซึ่งเป็นผู้มอบอำนาจให้ไปยื่นเรื่องขอครอบครองงาช้าง

…

8 มีนาคม กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช เข้าตรวจรับงาช้างของนายเปรมชัย จากตำรวจ ปทส. เพื่อนำเก็บรักษาประกอบการดำเนินคดีจนกว่าคดีความจะสิ้นสุด

ตำรวจ ปทส. ออกหมายเรียกนายเปรมชัยและภรรยา รวมถึง นางสาววันดี สมภูมิ ผู้รับรองงาช้างขึ้นทะเบียนเข้ารับทราบข้อกล่าวหาครอบครองงาช้าง ในวันที่ 14 มีนาคม

…

14 มีนาคม นายเปรมชัย เข้ารับทราบข้อกล่าวหาคดีร่วมกันครอบครองซากสัตว์ป่าคุ้มครองโดยไม่ได้รับอนุญาต แต่นายเปรมชัยได้ให้การปฏิเสธข้อกล่าวหา ส่วนนางคณิตา และนางสาววันดี ได้แจ้งขอเลื่อนรับทราบข้อกล่าวหาเป็นวันที่ 20 มีนาคม 2561 แทน

ปทส. นำนายเปรมชัยไปฝากขังที่ศาลอาญา รัชดาภิเษก ตำรวจปทส.ฝากขังข้อหา ครอบครองซากสัตว์ป่า เนื่องจากเป็นข้อหาที่มีอัตราโทษสูงสุด โดยพนักงานสอบสวนไม่ยื่นคัดค้านการประกันตัว และศาลอนุมัติให้ประกันตัวนายเปรมชัย โดยใช้หลักทรัพย์เป็นเงินสด 300,000 บาท ประกันตัว และมีเงื่อนไขห้ามออกนอกประเทศ ต้องมารายงานตัวตามวันครบกำหนดฝากขังในวันที่ 1 พฤษภาคม 2561

…

20 มีนาคม นางคณิตา และนางสาววันดี เข้ารับทราบข้อกล่าวหาคดีร่วมกันครอบครองซากสัตว์ป่าคุ้มครองโดยไม่ได้รับอนุญาต แต่ได้ให้การปฏิเสธข้อกล่าวหา

ปทส.พร้อมทนายความและผู้ต้องหาทั้ง 2 คน ได้เดินทางไปที่ศาลอาญา เพื่อขออำนาจศาลฝากขัง โดยไม่คัดค้านการประกันตัว (เนื่องจากเดินทางมารับทราบข้อกล่าวหา) ทางทนายความของภรรยานายเปรมชัย ได้เตรียมหลักทรัพย์มาประกันตัว 300,000 บาท และศาลให้ประกันตัวนางคณิต และนางสาววันดี ในวงเงินคนละ 3 แสนบาท โดยไม่มีเงื่อนไขใดๆ

…

21 มีนาคม นายณัฐวุฒิ สระฏัน ผอ.สำนักสืบสวนปราบปรามที่ 1 กรมศุลกากร ได้เข้าตรวจงาช้าง ไม่พบว่านายเปรมชัยและภรรยาแจ้งเสียภาษีและขออนุญาตนำเข้างาช้างจำนวนดังกล่าว แต่เพื่อความชัดเจนจะต้องกลับไปตรวจสอบในฐานข้อมูลอย่างละเอียดว่า มีการขออนุญาตอย่างถูกต้องหรือไม่ คาดว่าจะใช้ระยะเวลาประมาณ 2-3 วัน จะทราบผล

ประเด็นที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมในกรณีงาช้าง

ที่มาของงาช้างทั้ง 4 กิ่ง ภรรยานายเปรมชัย แจ้งว่า รับงานช้างมาจากคนรู้จักเมื่อปี พ.ศ. 2524 (เสียชีวิตแล้ว) กระทั่งปี พ.ศ. 2558 ได้นำงาช้างไปจดแจ้งขึ้นทะเบียนงาช้างกับเจ้าหน้าที่กรมอุทยานฯ ตาม พ.ร.บ.งาช้าง 2558 แต่ไม่ได้นำงาช้างมาจดแจ้งที่กรมอุทยานฯ เป็นกรณีแจ้งโดยไม่ได้นำของมาให้ตรวจ แต่นำเอาภาพถ่ายมาให้ขึ้นทะเบียนไว้ ยังไม่ถึงกระบวนการสุ่มตรวจสอบ จึงถือว่านางคณิตายังไม่ได้รับใบอนุญาตครอบครองอย่างสมบูรณ์ ซึ่งการนำงาช้างแอฟริกาไปจดแจ้งว่าเป็นช้างบ้านของไทยไม่ตรงกับความเป็นจริง มีความผิดตามพ.ร.บ.งาช้าง พ.ศ. 2558 มีโทษยึดงาช้างให้ตกเป็นของแผ่นดิน แต่ไม่มีโทษปรับหรือโทษจำคุก และอาจนำไปสู่การร้องทุกข์กล่าวโทษกับพนักงานสอบสวนโดยกรมอุทยานฯ ให้ดำเนินการในข้อหาแจ้งความเท็จอีกหนึ่งข้อหา ทั้งนี้ เรื่องแจ้งความเท็จนั้นอยู่ระหว่างการรออธิบดีกรมอุทยานฯ พิจารณาว่าจะแจ้งความเอาผิดในเรื่องนี้ด้วยหรือไม่ โดยกำหนดให้มาร้องทุกข์ก่อนวันที่ 23 มีนาคม

เกี่ยวกับคดีงาช้างนี้ พล.ต.อ.ศรีวราห์ รังสิพราหมณกุล ได้เร่งรัดให้พนักงานสอบสวนสรุปสำนวนทั้ง 3 คดีนี้ให้แล้วเสร็จและส่งมอบอัยการภายในวันที่ 30 มีนาคม 2561

เรียบเรียง ฝ่ายสื่อสารองค์กร มูลนิธิสืบนาคะเสถียร