Global Shield กองทุนประกันความเสี่ยงจากโลกร้อน ข้อเสนอจาก G7 บนเวที COP27
ผู้แทนจากประเทศเยอรมัน ได้กล่าวในเวที COP27 ว่า ในนามของกลุ่มประเทศ G7 (Group of Seven) กำลังริเริ่มโครงการ ‘Global Shield’ เพื่อจัดหาเงินประกันภัยล่วงหน้าให้กับกลุ่มประเทศที่มีรายได้น้อย และเปราะบางให้ฟื้นตัวได้ในกรณีที่เกิดภัยพิบัติทางสภาพอากาศ
กระทรวงเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและความร่วมมือ (BMZ) ของเยอรมนี กล่าวว่า Global Shield มีจุดมุ่งหมายเพื่อเสริมสร้างแผนการคุ้มครองทางสังคมและการประกันความเสี่ยงจากสภาพอากาศ เมื่อเกิดเหตุการณ์สภาพอากาศเลวร้าย เช่น น้ำท่วม ภัยแล้ง ขึ้น ชุมชนต่างๆ จะสามารถเข้าถึงเงินช่วยเหลือได้อย่างรวดเร็ว
โดยเงินประกันภัยพิบัติจากโครงการ เยอรมันจะสนับสนุนทุนเป็นจำนวน 170 ล้านยูโร และมีประเทศต่างๆ เช่น แคนาดา ไอร์แลนด์ และเดนมาร์ก ร่วมสมทบเงินอีก 40 ล้านยูโร
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากโครงการนี้มีการนำหลักการ ‘ประกันภัย’ เข้ามาประกอบจึงทำให้เกิดข้อสังเกตในมุมที่ขัดแย้งขึ้นหลายประการ
Climate Action Network องค์กรพันธมิตร NGO หลายกลุ่มได้วิพากษ์ว่า การนำหลักเรื่องการประกันภัยมาใช้ดูจะไม่ค่อยสมเหตุสมผลสักเท่าไหร่ เพราะปัจจุบันสถานที่ต่างๆ อาจกลายเป็น “พื้นที่ไม่มีประกัน” จากวิกฤตสภาพอากาศที่เลวร้ายลงและภัยพิบัติที่ทวีความรุนแรงขึ้น
โดยตัวแทนจาก Climate Action Network ให้ความเห็นว่า สิ่งที่ประเทศเปราะบางต้องการ คือ กลไกการระดมทุนการสูญเสียและความเสียหายที่ชัดเจน ไม่ใช่รอให้เกิดภัยพิบัติก่อนแล้วจึงจ่ายเงินเยียวยาช่วยเหลือฟื้นฟู เพราะภัยพิบัติบางอย่างนั้นมันเป็นไปอย่างช้าๆ แต่ก็สร้างความเสียหายที่รุนแรงไม่น้อยไปกว่ากัน เช่น ระดับน้ำทะเลที่ค่อยๆ เพิ่มเข้ามาท่วมที่ดิน
นอกจากนี้ ยังมีเรื่องของความคลุมเครือที่ว่า “การสูญเสียและความเสียหาย” ซึ่งเป็นคำที่ใช้พิจารณาผลกระทบจากวิกฤตการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศนั้นจะครอบคลุมหรือต้องตีความหมายอย่างไร
ขณะที่กลุ่มประเทศเปราะบางตั้งคำถามว่าโครงการมุ่งเน้นไปที่การประกันภัย ตรงนี้อาจเป็นภาระในเรื่องเบี้ยประกันที่ต้องเพิ่มค่าใช้จ่ายให้กับประเทศที่ขาดแคลนเงินสดเป็นทุนอยู่แล้ว พวกเขามองว่าการสูญเสียและความเสียหายจากวิกฤตการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ที่พวกเขาไม่ได้เป็นผู้ก่อขึ้นมานั้น ควรเป็นเงินแบบให้เปล่า
ตามข้อมูลปัจจุบันพบว่า ประเทศในกลุ่ม V20 (Vulnerable Twenty) หรือประเทศที่มีรายน้อยและเสี่ยงได้รับผลกระทบรุนแรงจากภัยพิบัติทางสภาพอากาศ ต้องเผชิญกับการสูญเสียและความเสียหายที่เชื่อมโยงกับสภาพอากาศมากถึง 580 พันล้านดอลลาร์ต่อปี
ผลที่ตามมายังนำไปสู่ภาวะหนี้สินของประเทศ เนื่องจากเงินทุนสนับสนุนด้านสภาพอากาศส่วนใหญ่ยังมาในรูปของเงินกู้ยืม ซึ่งสะท้อนถึงความล้มเหลวทางด้านเงินช่วยเหลือในการประชุมครั้งที่ผ่านๆ มาได้เป็นอย่างดี
ซึ่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังกานา และประธาน V20 ได้ให้ความเห็นต่อประเด็นนี้เอาไว้ว่า ประเทศร่ำรวยได้ค้างชำระเงินส่วนนี้เอาไว้นานมากแล้ว และที่ผ่านมาประเทศต้องเผชิญกับความสูญเสียทางด้านเศรษฐกิจอย่างร้ายแรง เสียโอกาสทางการลงทุน โดยมีประชาชนต้องรับเคราะห์เป็นจำนวนมาก
ทั้งนี้ ทาง BMZ ได้ชี้แจงเพิ่มเติมว่า Global Shield มีวัตถุประสงค์เพื่อ ‘เสริม’ ไม่ใช่ ‘แทนที่’ ความคืบหน้าทางการเงินต่อการสูญเสียและความเสียหาย และยืนยันว่าไม่ใช่กลวิธีหลีกเลี่ยงการเจรจาทางการเงิน Global Shield เป็นเพียงโซลูชันหนึ่งของการช่วยเหลือ และโลกเวลานี้ต้องการโซลูชันที่หลากหลาย
