รายงานฉบับล่าสุดโดย Carbon Market Watch เปิดเผยว่ามีเพียง 10 เปอร์เซ็นต์ของแพลตฟอร์มตลาดคาร์บอน นายหน้าค้าหลักทรัพย์ ตัวกลางซื้อขาย และตัวแทนจำหน่ายสกุลเงินเข้ารหัสซึ่งทำหน้าที่ซื้อและขายในตลาดคาร์บอนเครดิตแบบสมัครใจที่ระบุอย่างชัดเจนว่าพวกเขาคิดค่านายหน้าและได้กำไรเท่าไหร่จากบริการในตลาดคาร์บอน
Gilles Dufrasne ผู้อำนวยการด้านนโยบายตลาดคาร์บอนทั่วโลกจาก Carbon Market Watch ระบุว่า ความไม่โปร่งใสเรื่องการทำงานของ “ตัวกลาง” ทำให้เราไม่มีทางรู้ได้เลยว่าเงินที่จ่ายไปนั้นนำไปสู่การสนับสนุนโครงการปลูกป่าที่มีเป้าหมายเพื่อลดโลกร้อนมากน้อยเพียงใด
“ท้ายที่สุดแล้ว สิ่งที่เราควรใส่ใจคือเงินจากตลาดนี้นำไปสู่การปฏิบัติเพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศมากน้อยเพียงใด” Dufrasne ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว Mongabay “น่าประหลาดใจมากที่ไม่มีใครวัดตัวเลขดังกล่าวเลย เราไม่มีตัวเลข ไม่มีข้อมูลใดๆ ที่ระบุว่าเงินมากแค่ไหนที่ถูกนำไปใช้เพื่อลดภาวะโลกร้อน”
การขาดความโปร่งใสยังคงมีอยู่แม้ว่าบริษัท ภาครัฐ และประชาชนต่างมองว่าตลาดคาร์บอนโดยสมัครใจถือเป็นกลยุทธ์สำคัญที่จะลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หนึ่งในการประมาณการที่มักถูกอ้างอิงบ่อยครั้งระบุว่ามูลค่าตลาดจะอยู่ที่ราว 2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2021 แต่ Dufrasne ระบุว่าตัวเลขดังกล่าวอาจไม่ใช่ “ข้อมูลที่น่าเชื่อถือสักเท่าไหร่”
“ตัวเลขนี้ไม่ใช่การประมาณการที่ดีนัก” เขาเสริม “สาเหตุก็เพราะนี่คือการคูณตัวเลขจำนวนที่มีการซื้อขายด้วยราคาของแต่ละเครดิต”
ตัวอย่างเช่น เครดิตราคา 5 ยูโร ซื้อขายทั้งสิ้น 10 ครั้ง เท่ากับมูลค่าตลาดโดยรวมเพิ่มขึ้น 50 ยูโร แต่ในความเป็นจริงแล้วมีเงินเพียง 5 ยูโรเท่านั้นที่ส่งไปถึงมือเจ้าของโครงการที่ทำงานลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ Dufrasne เขียนอธิบายในรายงานซึ่งเผยแพร่เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ขณะที่เงิน 45 ยูโรจะถูกเปลี่ยนมือไปเป็นค่านายหน้าและผลกำไรของคนที่ซื้อขายในตลาด
เนื่องจากมีองค์กรที่เกี่ยวข้องเพียงจำนวนหยิบมือที่เผยแพร่ข้อมูลดังกล่าวต่อสาธารณะ เราไม่มีทางรู้เลยว่าเครดิตถูกซื้อขายเปลี่ยนมือกี่ครั้งก่อนที่จะ “ยุติการซื้อขาย” และถอนออกจากการหมุนเวียนในตลาด
ความไม่โปร่งใสซื้อ “ตัวกลาง” ดำเนินการอยู่นั่นทำให้แทบเป็นไปไม่ได้เลยที่จะรู้ว่าเงินถูกใช้ไปเพื่อสนับสนุนความพยายามอย่างเช่นโครงการปลูกป่าเพื่อชะลอการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ คำถามที่ไม่มีคำตอบนี้นำไปสู่การบั่นทอนความเชื่อมั่นในตลาดคาร์บอนในฐานะแพลตฟอร์มเพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การสำรวจล่าสุดโดย Conservation International และ We Mean Business Coalition พบว่าผู้บริหารฝ่ายความยั่งยืนของบริษัทกว่า 50 เปอร์เซ็นต์ต่างระบุว่าคำถามเกี่ยวกับการนำเงินไปใช้เพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทำให้พวกเขาลังเลที่จะเข้าสู่ตลาด
กระนั้น ตัวกลางก็ยังมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งเพราะช่วยให้ผู้ซื้อและผู้ขายได้มาเจอกันในระบบตลาดที่ “กระจายศูนย์” ซึ่งขาดแพลตฟอร์มตัวกลางที่บริหารจัดการการซื้อขายอย่างเป็นระบบ
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากตลาดกว้างมาก การยกระดับความโปร่งใส่ของเหล่าตัวกลางจำเป็นจะต้องมีความร่วมมือจากหลายภาคส่วน ผู้ซื้อสามารถเลือกซื้อเครดิตจากตัวกลางที่เปิดเผยว่าคิดค่าธรรมเนียมและทำกำไรเท่าไหร่ และตัวกลางเองก็สามารถแสดงความโปร่งใสด้วยการเปิดเผยข้อมูลดังกล่าว มาตรฐานอย่างเช่นที่กำหนดโดย Integrity Council for the Voluntary Carbon Market หน่วยงานกำกับดูแลอิสระจะมีการเผยแพร่ “หลักการตลาดคาร์บอนพื้นฐาน” ฉบับปรับปรุงใหม่ในเดือนนี้จะระบุให้ผู้ขายต้องเปิดเผยว่าเจ้าของโครงการได้รับเงินเท่าไหร่จากคาร์บอนเครดิตดังกล่าว องค์กรอย่างเช่น Verra ซึ่งเป็นตัวกลางฐานข้อมูลอาจช่วยแบ่งปันข้อมูลที่มากยิ่งขึ้นสำหรับรายละเอียดโครงการต่างๆ ที่มีการซื้อขายในตลาดเพื่อให้มีความชัดเจนว่าการซื้อขายครั้งใดที่ทำหน้าที่เป็นเพียงตัวกลาง
สุดท้ายแล้ว การปฏิรูปดังกล่าวก็อาจนำไปสู่ราคาและค่านายหน้าของตัวกลางที่ต่ำลง ความโปร่งใสที่มากขึ้นยังอาจนำไปสู่การปันส่วนเงินไปยังโครงการเพื่อลดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เท่าเทียมยิ่งขึ้น ซึ่งโครงการเหล่านี้ส่วนใหญ่มักอยู่ในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนาทางตอนใต้ นับเป็นการสนับสนุนความเป็นธรรมและช่วยตอบโจทย์เหล่าผู้เล่นในตลาดที่ต้องการใช้เงินเพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
“คนกลุ่มเดียวที่จะเสียประโยชน์คือตัวกลางที่ทำกำไรมหาศาลจากการช่วงชิงเงินส่วนแบ่งที่ควรจะถูกใช้เพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” Dufrasne ระบุ “หากไม่ยกระดับความโปร่งใส เราก็อาจเผชิญความเสี่ยงที่จะแทงม้าผิดตัว และไม่ได้ช่วยสนับสนุนเงินให้กับโครงการรับมือด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมากอย่างที่คิด”
ถอดความและเรียบเรียงจาก Carbon market intermediaries act with little transparency, according to report
ผู้เขียน
บัณฑิตการเงินและการบัญชีที่สนใจความเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อม หมดเวลาส่วนใหญ่ไปกับการอ่าน เขียน เรียนคอร์สออนไลน์ และเลี้ยงลูกชายวัยกำลังน่ารัก
