ยกฟ้องคดีบริษัทเหมืองหินดงมะไฟฟ้องรื้อถอนหมู่บ้านผาฮวกฯ อ้างขัดขวางเส้นทางขนแร่

เฮลั่นกับชัยชนะที่ไม่หยุดนิ่ง หลังศาลจังหวัดหนองบัวลำภูพิพากษายกฟ้องคดีบริษัทเหมืองหินดงมะไฟฟ้องรื้อถอนหมู่บ้านผาฮวกฯอ้างขัดขวางเส้นทางขนแร่

30 มกราคม 2567 ผู้หญิงและนักปกป้องสิทธิมนุษยชนกลุ่มอนุรักษ์ป่าชุมชนเขาเหล่าใหญ่-ผาจันได ประมาณ 40 คน พร้อมทนายความ เดินทางไปยังศาลจังหวัดหนองบัวลำภู เพื่อฟังคำพิพากษาคดี กรณี 3 ผู้หญิงนักปกป้องสิทธิมนุษยชนสมาชิกกลุ่มอนุรักษ์ป่าชุมชนเขาเหล่าใหญ่-ผาจันได เคลื่อนไหวปกป้องสิทธิมนุษยชน สิทธิชุมชน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ปักหลักชุมนุมสาธารณะตั้ง “หมู่บ้านผาฮวกพัฒนาชาวประชาสามัคคี” บริเวณถนนเพื่อการเกษตรที่ชาวบ้านใช้ร่วมกันที่สามารถเดินทางเข้าไปยังภูผาฮวก 

พร้อมประกาศ 3 ข้อเรียกร้อง คือ ปิดเหมืองหินและโรงโม่ ฟื้นฟูภูผาป่าไม้ และพัฒนาดงมะไฟเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศวัฒนธรรมและอารยธรรมโบราณคดี ตั้งแต่วันที่ 13 สิงหาคม 2563 จนถึงปัจจุบัน และถูกเจ้าของบริษัท ธ.ศิลาสิทธิ จำกัด ฟ้องคดีโดยอ้างว่าทำการก่อสร้างสิ่งกีดขวาง กางเต้นท์ที่พัก ขวางเส้นทางขนแร่ และขัดขวางไม่ให้บริษัทฯ สามารถขนย้ายกองแร่หินปูนที่บริษัทได้ดำเนินการไว้

โดยผู้พากษาได้อ่านคำพิพากษา มีใจความสำคัญว่า บริษัทได้รับประทานบัตรในการทำเหมือง 175 ไร่ 3 งาน และได้รับใบอนุญาตในการกองแร่ 50 ไร่ ซึ่งพื้นที่ที่ได้รับใบอนุญาตดังกล่าวศาลปกครองชั้นต้นมีคำพิพากษาเพิกถอนใบต่ออายุประทานบัตรและศาลปกครองสูงสุดก็พิพากษายืนตามคำพิพากษาของศาลปกครองชั้นต้น ชาวบ้านผู้ถูกฟ้องได้ชุมนุมตามกฎหมาย มีการแจ้งการชุมนุมสาธารณะต่อสถานีตำรวจภูธรสุวรรณคูหา มีเจ้าหน้าที่ตำรวจภูธรสุวรรณคูหาได้ตรวจเยี่ยมการชุมนุมทุกวันและมีการบันทึกการตรวจ 

ซึ่งในบันทึกได้บันทึกว่าการชุมนุมเป็นไปอย่างเรียบร้อย ปราศจากอาวุธ และชุมนุมบนพื้นที่สาธารณะตามกฎหมาย ทั้งการชุมนุมไม่ได้มีการขัดขวางการขนแร่ บริษัทขนเครื่องจักรกลออกจากเหมืองก็สามารถขนผ่านเส้นทางที่ชุมนุมได้ โจทก์ไม่สามารถหาพยานหลักฐานมาสืบให้มาพอที่จะเชื่อว่าตนมีสิทธิในที่ดิน 50 ไร่ (ที่กองสินแร่) พยานหลักฐานของจำเลยจึงมีน้ำหนักมากกว่า ศาลจึงพิจารณายกฟ้อง

ภายหลังจากรับฟังคำพิพากษา นางเปี่ยม สุวรรณสน ผู้ถูกฟ้องคดีที่หนึ่ง กล่าวว่า ‘รู้สึกมั่นใจในผลคดี เพราะการต่อสู้เพื่อปกป้องภูผาบ้านเกิด ไม่ได้ต่อสู้เพื่อตัวเอง ต่อสู้เพื่อส่วนใหญ่ และชุมนุมอย่างถูกกฎหมาย มีแต่ฝ่ายนายทุนที่ทำผิดกฎหมาย ศาลปกครองชั้นต้นก็ชี้ให้ผิด ศาลปกครองสูงสุดก็ชี้ให้ผิด รู้สึกดีใจที่จชนะวันนี้อีกครั้งหนึ่ง

ขณะที่นางสาวมณีนุด อุทัยเรือง ผู้ถูกฟ้องคดีที่3 ก็ได้กล่าวว่า ‘ความรู้สึกแรกที่ถูกฟ้อง มีความรู้สึกว่าไม่เป็นธรรมกับกระบวณการยุติธรรมของไทย ทั้ง ๆ ที่ลุกขึ้นมาต่อสู้เพื่อปกป้องทรัพยากรธรรมชาติของบ้านเกิด และต้องเสียเวลาในการทำมาหากิน ยังจะมาถูกฟ้อง ทั้ง ๆ ไม่ได้ทำผิด ปฏิบัติตามกฎหมาย วันนี้คำพิพากษาออกแบบนี้ก็รู้สึกใจฟูขึ้นมา เพราะสิ่งที่ทำไม่ได้ผิดกฎหมายอย่างที่ฝ่ายโจทย์อ้าง

ด้าน นายกริษณุภูมิ นิลนามะ ทนายความประจำคดีของ 3 ผู้หญิงนักปกป้องสิทธิมนุษยชนกลุ่มอนุรักษ์ป่าชุมชนเขาเหล่าใหญ่-ผาจันได กล่าวว่า ‘ในความเห็นของผมคำพิพากษาวันนี้ ศาลมีคำพิพากษาตามหลักฐานของชาวบ้านที่ต่อสู้ตามกฎหมาย ไม่ละเมิดกฎหมาย มีการแจ้งชุมนุม การชุมนุมอยู่ห่างจากพื้นที่ประกอบการ ไม่ใช่การขัดขวางตามที่ฝ่ายโจทย์ฟ้อง 

“ในฐานะที่ผมเป็นนักกฎหมาย พื้นที่ 50 ไร่ที่บริษัท อ้างว่าแร่เป็นของเขา ต้องจบตามคำพิพากษาของศาลปกครองชั้นต้น และศาลปกครองสูงสุด ที่ให้เพิกถอนใบอนุญาติ แต่บริษัทก็ยังจะใช้สิทธิในการฟ้องก็เป็นสิทธิของเขา แต่เป็นการฟ้องเชิงกลั่นแกล้งมากกว่าหวังผลทางคดี”

คำพิพากษาวันนี้เป็นบรรทัดฐานสำคัญในการใช้สิทธิเสรีภาพของประชาชนในการปกป้องสิทธิ ปกป้องทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของชุมชน ย้ำถึงขบวนการเคลื่อนไหวของภาคประชาชนที่แข็งแกร่งของผู้หญิงและนักปกป้องสิทธิมนุษยชนกลุ่มอนุรักษ์ป่าชุมชนเขาเหล่าใหญ่-ผาจันไดอีกครั้ง ว่าการลุกขึ้นมาเพื่อปกป้องบ้านเกิดตัวเอง ให้ทรัพยากรหล่อเลี้ยงหมู่บ้านอย่างยั่งยืนเป็นสิ่งที่ถูกต้อง ส่วนนายทุนที่คิดจะมากอบโกยทรัพยากรธรรมชาติโดยไม่แยแสสภาพวิถีชีวิตของชาวบ้านในพื้นที่ต้องเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ 

กลุ่มอนุรักษ์ป่าชุมชนเขาเหล่าใหญ่-ผาจันไดขอยืนยันว่า จะเก็บชัยชนะทุก ๆ วันในการต่อสู้ จนกว่าจะยกเลิกประกาศแหล่งหินตำบลดงมะไฟ อำเภอสุวรรณคูหา จังหวัดหนองบัวลำภู และจะพัฒนาดงมะไฟให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว เพื่อส่งต่อพื้นที่อันมีค่าเป็นมรดกให้ลูกให้หลานสืบทอดไป

รายงานโดย กลุ่มอนุรักษ์ป่าชุมชนเขาเหล่าใหญ่-ผาจันได จ.หนองบัวลำภู