ชาวพุระกำ ยื่นหนังสือ ขอให้ยุติโครงการอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง และเป็นแนวร่วมปกป้องผืนป่า สัตว์ป่า

เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2566 ตัวแทนชาวบ้านพุระกำ ซึ่งจะได้รับผลกระทบหากมีการสร้าง อ่างเก็บน้ำหนองตาดั้ง ตำบลตะนาวศรี อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ยื่นหนังสือแก่ผู้แทน กรมชลประทาน และกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธ์ุพืช โดยขอให้ยุติโครงการอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง และขอความร่วมมือเป็นแนวร่วมป้องกันผืนป่า สัตว์ป่า และชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี และผืนป่าของประเทศชาติ

โครงการอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง ตำบลตะนาวศรี อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ถูกเสนอโดยกรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีพื้นที่หัวงานและอ่างเก็บน้ำตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชีและซ้อนทับเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าฝั่งซ้ายแม่น้ำภาชี นอกจากนี้พื้นที่อ่างเก็บน้ำบางส่วน ยังเป็นที่ทำกิน และที่อยู่อาศัยของกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอบ้านพุระกำ โดยมีพื้นที่รวมกว่า 2,097 ไร่ 

นอกจากที่น้ำจะท่วมพื้นที่ป่าแล้ว ประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ดังกล่าวก็ต้องถูกอพยพโยกย้ายเพื่อทำการสร้างอ่างเก็บน้ำแห่งนี้อีกด้วย 

86 ครัวเรือน ที่จะต้องถูกอพยพโยกย้ายออกจากพื้นที่ ซึ่งบางส่วนเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ผู้ถูกอพยพมาจากบ้านบางกลอย-ใจแผ่นดิน เมื่อ 40 กว่าปีก่อน 

“ชุมชนของพวกเราเป็นกลุ่มเดียวกันกับบางกลอย ที่ถูกอพยพมาจากใจแผ่นดิน ปัจจุบันชุมชนของเราได้ใช้เวลาปรับตัวหลายปี จนมีความมั่นคง มีคุณภาพชีวิตที่ดีแล้ว แต่กลับต้องมาถูกอพยพอีกรอบ” ข้อความบางส่วนจากหนังสือ ยื่นขอให้ยุติโครงการอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง ที่ยื่นให้กับผู้แทนกรมชลประทาน

“ในฐานะที่หน่วยงานของท่าน (กรมอุทยานฯ) เป็นหน่วยงานที่ดูแลรักษาปกป้องผืนป่าของประเทศมาโดยตลอด จึงขอให้ท่านแสดงจุดยืน และเป็นแนวร่วมกับชุมชนพุระกำ และหนองตาดั้ง บางส่วน ในการปกป้องผืนป่า สัตว์ป่า ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี และเพื่อรักษาผืนป่าที่อุดมสมบูรณ์ให้ลูกหลานต่อไป” ข้อความบางส่วนจากหนังสือ ยื่นขอความร่วมมือเป็นแนวร่วมป้องกันผืนป่า สัตว์ป่า และชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี และผืนป่าของประเทศชาติ ที่ยื่นให้กับผู้แทนกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธ์ุพืช

และเมื่อวันที่ 8 สิงหาคมที่ผ่านมา คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ แจ้งผลการตรวจสอบการละเมินสิทธิมนุษยชน มีมติให้กรมชลประทาน ยกเลิกแผนการดำเนินการโครงการอ่างเก็บน้ำหนองตาดั้ง เนื่องจากส่งผลกระทบต่อสิทธิชุมชน และสิทธิในทรัพย์สินของชาวบ้านพุระกำ

ไม่เพียงแต่ชาวบ้านเท่านั้น ที่ได้รับผลกระทบ หากมีการสร้างอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง

พื้นที่ดังกล่าว ยังเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าหายาก และใกล้สูญพันธุ์หลายชนิด เช่น สมเสร็จ เลียงผา เก้งหม้อ กระทิง หมีหมา ฯลฯ ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มป่าแก่งกระจาน และพึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นผืนป่ามรดกโลก

ถึงแม้ว่า พื้นที่โครงการจะไม่อยู่ในขอบเขตของป่ามรดกโลก แต่การสร้างอ่างเก็บน้ำที่อยู่ใกล้กับพื้นที่มรดกโลก ย่อมส่งผลต่อระบบนิเวศของพื้นที่รอบ พืชพรรณ  และสัตว์ป่าอาจได้รับผลกระทบจากการสร้างอ่างเก็บน้ำ เนื่องจากระบบนิเวศมีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม และสัตว์เฉพาะถิ่นที่หายากอาจต้องสูญพันธุ์ไป

จากข่าวเมื่อวันที่ 15 สิงหาคม พ.ศ 2566 ที่ผ่านมา ที่ปรึกษาคณะกรรมการมรดกโลกให้กรมอุทยานฯ มีวาระชี้แจงต่อคณะกรรมการมรดกโลก เนื่องจากคณะกรรมการมรดกโลกแสดงความห่วงกังวลสูงสุด เกี่ยวกับการสร้างเขื่อนในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี บริเวณที่ติดกับพื้นที่มรดกโลก ซึ่งอาจกระทบต่อคุณค่าอันเป็นสากลของแหล่งมรดกโลก

ที่ผ่านมาชาวบ้านช่วยกันดูแลรักษาป่า และช่วยกันทำแนวกันไฟทุกปี “ที่ผ่านมาพวกเราอาศัยอยู่อย่างสงบสุข พวกเราอยู่ป่ารักษาป่า กินน้ำรักษาน้ำ และจัดทำแนวกันไฟเพื่อปกป้องไฟป่าในทุกๆ ปี”

อ้างอิง

• รายงานผลการละเมิดสิทธิมนุษชน รายงานผลการตรวจสอบ ที่ 32/2566
• เดินสำรวจแนวป้องกันไฟป่ากับราษฎรอาสารักษาป่า บ้านพุระกำ 
• หนังสือ ยื่นขอให้กรมชลประทานยุติโครงการสร้างอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง
• หนังสือ ยื่นขอความร่วมมือเป็นแนวร่วมปกป้องผืนป่า สัตว์ป่า และชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่น้ำภาชี และผืนป่าของประเทศชาติ