ชาวพุระกำ ค้าน อ่างเก็บน้ำหนองตาดั้ง กระทบที่ทำกิน ด้านที่ปรึกษาสำนักนายกฯ ยัน ชาวบ้านไม่ต้องย้ายออก โครงการอื่นไม่มีสิทธิ์แทรกแซง

ป้ายคัดค้านโครงการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง ถูกแขวนขึ้นบริเวณทางเข้าหมู่บ้านพุระกำ ซึ่งอยู่ภายในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี  เพื่อแสดงจุดยืนไม่เอาอ่างเก็บน้ำ และไม่ต้องการอพยพโยกย้ายออกนอกพื้นที่ เนื่องจากชาวบ้านอยู่อาศัยในพื้นที่ก่อนมีการประกาศเขตป่า และถูกคัดเลือกเป็นโครงการพื้นที่นำร่องคนอยู่ร่วมกับป่าและสัตว์ป่า ตามพ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2562

โครงการอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง ถูกเสนอโดยกรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีพื้นที่หัวงานและอ่างเก็บน้ำตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชีและซ้อนทับเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าฝั่งซ้ายแม่น้ำภาชี โดยมีพื้นที่รวมกว่า 2,000 ไร่ นอกจากนี้ พื้นที่อ่างเก็บน้ำบางส่วน จะกินพื้นที่อยู่อาศัยและทำกิน 439 ไร่ ของชาวบ้านบ้านพุระกำร่วมด้วย ซึ่งหากมีการสร้างอ่างเก็บน้ำหนองตาดั้ง นอกจากน้ำจะท่วมพื้นที่ป่าแล้ว ชาวบ้านก็ต้องอพยพโยกย้ายออกจากพื้นที่ด้วย

โครงการดังกล่าวได้สร้างความกังวลให้กับชาวบ้านในเรื่องความมั่นคงด้านที่อยู่อาศัยและพื้นที่ทำกิน นายเปเล่ กัวพู้ ระบุว่า โครงการที่เข้ามาจะทำให้ชาวบ้านต้องย้ายไปอยู่ข้างนอกอีกครั้ง เช่นบ้านห้วยม่วง ซึ่งไม่เหมาะกับการทำเกษตรกรรม ปลูกอะไรก็ไม่ขึ้น เพราะเป็นเหมืองแร่เก่า ตั้งแต่โครงการนี้เข้ามาทำให้ชาวบ้านไม่มีกำลังใจในการทำมาหากิน จึงอยากให้โครงการนี้ยกเลิกโดยเร็ว

ด้าน รศ.ดร.ธนพร ศรียากูล ที่ปรึกษาประจำสำนักงานบริหารนโยบายของนายกรัฐมนตรี และคณะ ได้ลงพื้นที่บ้านพุระกำเมื่อวันที่ 28 ก.ย.63 เพื่อเข้าไปรับฟังปัญหาของชาวบ้าน ระบุว่า หมู่บ้านพุระกำ เป็นหนึ่งใน 54 หมู่บ้าน ในโครงการพื้นที่นำร่องคนอยู่ร่วมกับผืนป่าและสัตว์ป่าของรัฐบาล ภายใต้ พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2562 เพื่อแก้ไขปัญหาความไม่มั่นคงด้านที่อยู่อาศัยและพื้นที่ทำกินในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ พร้อมยืนยันว่า โครงการใด ๆ ก็ตามที่เป็นโครงการพัฒนา แล้วส่งผลกระทบต่อนโยบายของรัฐ ในการแก้ปัญหาที่ทำกิน จึงถือว่าเป็นโครงการที่ไม่สมควรที่จะดำเนินงานต่อไป

จากการสำรวจของ ดร.ชวลิต วิทยานนท์ ผู้เชี่ยวชาญด้านปลา ในบริเวณพื้นที่น้ำท่วมโครงการอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง เป็นระยะเวลา 3 วัน พบปลา 29 ชนิด ปู 2 ชนิด และกุ้ง 1 ชนิด มีปลาที่เป็นดัชนีชี้วัดคุณภาพน้ำ 9 ชนิด ซึ่งอาศัยอยู่ในสภาพน้ำดีมาก เช่น ปลาดักแม่กลอง ปลาแขยงเขาแม่กลอง ปลาเลียหินสุรินทร์บินนาน และยังพบว่าเป็นปลาเฉพาะถิ่นที่พบในลุ่มน้ำแม่กลองเท่านั้น ในกลุ่มนี้ มีปลาที่คาดว่าจะสูญพันธุ์ไปจากโลกแล้ว แต่อาจพบใหม่ที่นี่ด้วย (Rediscovery species) และยังพบปูตะนาวศรี และปูสวนผึ้งซึ่งเป็นปูเฉพาะถิ่นของราชบุรี

นอกจากนี้ยังมีข้อมูลด้านสัตว์ป่าหายากหลายชนิดจากกล้องดักจับภาพ (Camera tap) เช่น เก้งหม้อ เลียงผา สมเสร็จ กระทิง กวาง ที่แสดงให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่

เรียบเรียง นูรซาลบียะห์ เซ็ง เจ้าหน้าที่ฝ่ายสื่อสารองค์กร มูลนิธิสืบนาคะเสถียร