‘เขาสามร้อยยอด’ ได้รับประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติทางทะเลแห่งแรกในไทย เมื่อวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2509
‘เขาสามร้อยยอด’ เป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางระบบนิเวศมากที่สุดแห่งหนึ่งในไทย ทั้งทะเล เกาะ หาดทราย ป่าชายเลน ป่าชายหาด ป่าพรุน้ำจืด ทุ่งหญ้า ป่าเขาหินปูน ซึ่งเต็มไปด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ มีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติและทางประวัติศาสตร์ที่สวยงามและทรงคุณค่า อีกทั้งยังเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระดับโลก จนได้รับการประกาศให้เป็น “อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด” ซึ่งเป็นอุทยานแห่งชาติแห่งที่ 4 และเป็น “อุทยานแห่งชาติทางทะเล” แห่งแรกของประเทศไทยเมื่อวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2509 อีกด้วย
อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด มีความหลากหลายทางด้านทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า สัตว์ป่าที่สำคัญ ได้แก่ เลียงผา เก้ง แมวดาว และเสือปลา โดยเฉพาะเสือปลา ปัจจุบันเสือปลามีสถานภาพเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ (Vulnerable) ตาม IUCN Red List ในขณะที่ประเทศไทยเสือปลาได้รับการปรับสถานภาพใกล้สูญพันธุ์ (Endangered) และจากการศึกษาพบว่าในพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอดมีจำนวนประชากรเสือปลามากที่สุดในประเทศ ซึ่งเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยที่สำคัญของเสือปลา
ปัจจุบัน มูลนิธิสืบนาคะเสถียรร่วมกับหน่วยงานและองค์กรที่เกี่ยวข้อง ได้ดำเนินโครงการส่งเสริมการอนุรักษ์เสือปลา โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนรอบพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด มีกรอบระยะเวลาดำเนินงาน 5 ปี (พ.ศ. 2564 – 2568) โดยมีเป้าหมายสำคัญเพื่อการอนุรักษ์เสือปลา และถิ่นที่อยู่อาศัยของเสือปลาโดยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนตามหลักวิชาการ และชุมชนเกิดความตระหนักและได้รับประโยชน์ต่อการมีอยู่ของเสือปลาในพื้นที่ เป็นการสร้างเครือข่ายการอนุรักษ์เสือปลาในพื้นที่ นำไปสู่การลดความขัดแย้งระหว่างคนกับเสือปลา และสามารถอยู่ร่วมกันได้โดยชุมชนมีทางเลือก เพื่อการอนุรักษ์เสือปลาให้รอดพ้นจากสถานะเสี่ยงสูญพันธุ์ต่อไปในอนาคต
เรื่อง/ภาพ ภัสราภรณ์ ล้อประกานต์สิทธิ์
อ้างอิง
