การท่องเที่ยวสร้างผลกระทบต่อธรรมชาติอยู่ไม่น้อย กล่าวคือ หลายพฤติกรรมที่เกิดขึ้นระหว่างการท่องเที่ยว ได้เข้าไปคุกคามและเปลี่ยนแปลงธรรมชาติในพื้นที่นั้น ๆ อย่าง การทิ้งขยะเอาไว้เป็นของฝากจากภายนอกแก่ธรรมชาติ การล่าสัตว์ หรือการเอาทรัพยากรธรรมชาติออกไปนอกพื้นที่นั้น ๆ เป็นต้น โดยพฤติกรรมเหล่านี้นับเป็นตัวเร่งเวลาให้ธรรมชาติเสื่อมโทรมเร็วขึ้น
ดังนั้นการท่องเที่ยววิถีอนุรักษ์ หรือ การท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ (Ecotourism) จึงถือกำเนิดขึ้นมา เพื่อเข้ามาแก้ไขปัญหาผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการท่องเที่ยวและส่งเสริมมให้ผู้คนหันมาตระหนักต่อเรื่องสิ่งแวดล้อมมากขึ้น
การท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์คืออะไรและมีเป้าหมายอย่างไร ?
องค์การการท่องเที่ยวโลก หรือ The World Tourism Organization (UNWTO) ได้นิยามการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ไว้ว่า เป็นการท่องเที่ยวทางธรรมชาติในทุกรูปแบบ โดยมีแรงจูงใจหลักคือการให้นักท่องเที่ยวได้สังเกตและชื่นชมธรรมชาติ ตลอดจนวัฒนธรรมดั้งเดิมที่แพร่หลายในพื้นที่ธรรมชาตินั้น ๆ ในขณะเดียวกันการท่องเที่ยวก็ต้องสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจให้แก่ชุมชนท้องถิ่นด้วย
การท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์มีเป้าหมายหลักอยู่ 2 ส่วน คือ เป้าหมายด้านสิ่งแวดล้อม และเป้าหมายด้านชุมชน
ในส่วนของเป้าหมายด้านสิ่งแวดล้อมนั้น อย่างที่ทราบกันว่าการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ถูกออกแบบมาเพื่อปกป้องความอุดมสมบูรณ์ของระบบนิเวศที่เปราะบางของพื้นที่ธรรมชาติ นี่จึงถือเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้มาเยือนได้สัมผัสกับความสวยงามของธรรมชาติในพื้นที่ ซึ่งจะต้องดำเนินไปตามเงื่อนไขเพื่อไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อธรรมชาติ
ถัดมาในส่วนของเป้าหมายด้านชุมชน โดยต้องการให้ผู้มาเยือนพื้นที่ได้ซึมซับวัฒนธรรมและเรียนรู้ขนบธรรมเนียมท้องถิ่นผ่านการมาใช้ชีวิตในชีวิตในชุมชนภายในพื้นที่ทางธรรมชาติ ซึ่งการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ถือเป็นประโยชน์ทางเศรษฐกิจแก่ชุมชนอย่างมาก เนื่องจากการท่องเที่ยวดังกล่าวเปิดโอกาสให้เกิดการจ้างงานและสร้างรายได้ทางเลือกให้ทั้งชุมชนท้องถิ่น องค์กร และหน่วยงานที่บริหารจัดการตามพื้นที่ธรรมชาตินั้น ๆ
ทำไมเราถึงต้องการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ ?
การท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์เป็นอีกหนึ่งวิธีสำคัญที่เข้ามามีบทบาทในวงการการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เนื่องจากการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์นับเป็นการหยิบเอาวิถีการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและการส่งเสริมท้องถิ่นมาผนวกร่วมกับการท่องเที่ยว อันเป็นกิจกรรมที่สามารถเป็นตัวกลางในการส่งต่อเป้าหมายของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์สู่ประชาชนทั่วไปได้
หากพิจารณาปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน พบว่าปัญหาเกือบทั้งหมดเกิดจากการกระทำของมนุษย์ และส่วนใหญ่ล้วนเป็นกิจกรรมในชีวิตประจำวันของทุกคน ซึ่งการท่องเที่ยวเองก็เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่สร้างปัญหามากมายต่อระบบนิเวศ ดังนั้นหากสามารถลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมจากการท่องเที่ยวได้ จึงนับเป็นเรื่องที่ดีอย่างยิ่ง และคุ้มค่าที่จะทำมัน
การท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์เป็นการท่องเที่ยววิถีอนุรักษ์ที่สามารถดึงเอา คน กับ ธรรมชาติ มาอยู่ร่วมกันได้ ดังนั้นถึงเวลาแล้วที่ทุกภาคส่วนจะหันมาให้ความสนใจกับการอนุรักษ์ธรรมชาติ และร่วมกันผลักดันการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ให้ทุกคนเข้าใจและเข้าถึงได้ เพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติอย่างยั่งยืนต่อไป
อ้างอิง
- What is ecotourism?
- What Is Ecotourism, and How Can It Help the Environment?
- What Ecotourism is – Definition and Benefits for Tourism
- ภาพประกอบ Alfonso Cerezo
ผู้เขียน
หนุ่มน้อยผู้หลงรักความไม่สมบูรณ์แบบ ออกเดินทางเพื่อเก็บภาพความงดงามของธรรมชาติ และชอบอ่านวรรณกรรมเป็นชีวิตจิตใจ
