การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้ส่งผลกระทบต่อชีวิตของเรามากขึ้นเรื่อยๆ
.
ไม่เพียงแต่จากภัยพิบัติจากสภาพอากาศที่รุนแรงเท่านั้น แต่ยังรวมถึงรูปแบบสภาพอากาศที่แปรปรวนอย่างสุดขั้ว ซึ่งส่งผลกระทบต่อการเกษตร สุขภาพของมนุษย์ โครงสร้างพื้นฐาน การดำรงชีวิต และเศรษฐกิจ
เมื่อใดก็ตามที่สภาพอากาศเลวร้ายเกิดขึ้น ผู้คนมักจะถามว่า “การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเป็นสาเหตุหรือไม่” นักวิทยาศาสตร์จะบอกว่านั่นเป็นคำถามที่ผิด วิธีคิดคือ “การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทำให้แย่ลงหรือไม่”
ณ วันนี้ สภาพภูมิอากาศของโลกกำลังเปลี่ยนแปลงเร็วกว่าครั้งไหนๆ ในประวัติศาสตร์ของอารยธรรมสมัยใหม่ และกำลังก่อให้เกิดผลกระทบต่างๆ ดังต่อไปนี้
.
อากาศอุ่นขึ้นมากแค่ไหน ?
- อุณหภูมิโลกโดยเฉลี่ยเพิ่มขึ้นประมาณ 1.1 องศาเซลเซียส เมื่อเทียบกับช่วงก่อนยุคอุตสาหกรรม
- ภาวะโลกร้อนที่กำลังเร่งตัวขึ้น เกิดจากการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากกิจกรรมของมนุษย์
- นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่ามนุษย์ต้องจำกัดอุณหภูมิไว้ที่ 1.5 องศาเซลเซียส ซึ่งสูงกว่าระดับก่อนยุคอุตสาหกรรม เพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบที่ร้ายแรงที่สุดของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ แต่ภายใต้นโยบายปัจจุบันเราไม่ได้อยู่บนเส้นทางที่จะบรรลุเป้าหมายนั้น บางส่วนของสหรัฐอเมริกาและทั่วโลกมีอุณหภูมิเฉลี่ยที่สูงกว่าระดับก่อนยุคอุตสาหกรรม 2 องศาเซลเซียสแล้ว
.
.
ภาวะโลกร้อนส่งผลต่อสภาพอากาศและเรื่องอื่นๆ อย่างไร ?
- สภาพภูมิอากาศที่ร้อนขึ้นทำให้เกิดคลื่นความร้อน ภัยแล้ง และน้ำท่วมบ่อย และรุนแรงขึ้น
- ฤดูหนาวจะร้อนเร็วกว่าฤดูอื่นๆ นั่นคือการละลายของธารน้ำแข็งก่อนหน้านี้ ทำร้ายพืชผลที่ต้องการอุณหภูมิเยือกแข็ง และขยายขอบเขตของโรคที่เกิดจากพาหะ
- การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมีส่วนทำให้เกิดภัยแล้ง อุณหภูมิที่อุ่นขึ้นทำให้มีโอกาสน้อยที่น้ำฝนหรือเกล็ดหิมะจะไหลไปถึงอ่างเก็บน้ำ เนื่องจากการระเหยที่เพิ่มขึ้น ดังเช่นภัยแล้งในแอฟริกา เช่นที่มาดากัสการ์ และเคนยา
.
น้ำท่วมและระดับน้ำทะเลสูงขึ้น
- เกิดเหตุน้ำท่วมบ่อยครั้งและรุนแรงขึ้นในสหรัฐอเมริกาส่วนใหญ่ เนื่องจากการเร่งรัดที่รุนแรงขึ้นและระดับน้ำทะเลสูงขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
- ในสหรัฐอเมริกา ระดับน้ำทะเลสูงขึ้นเร็วที่สุดบนชายฝั่งตะวันออก โดยชุมชนหลายแห่งได้รับผลกระทบจากน้ำท่วมแม้ในวันที่มีแดดจ้า
- นักวิทยาศาสตร์เตือนว่า หากไม่มีการลดการปล่อยคาร์บอนอย่างมาก ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นจะทำให้ผู้คนนับล้านพลัดถิ่นในศตวรรษนี้
.
.
พายุเฮอริเคน
- พายุเฮอริเคนทำให้เกิดน้ำท่วมรุนแรงขึ้นเนื่องจากผลกระทบจากทะเลที่สูงขึ้น อากาศที่อุ่นขึ้น และน้ำทะเลที่อุ่นขึ้น
- พายุเฮอริเคนมีแนวโน้มที่จะมีขนาดใหญ่และมีประสิทธิภาพมากขึ้น และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทำให้อุณหภูมิผิวน้ำทะเลทั่วโลกสูงขึ้น
.
ไฟป่า
- การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทำให้ไฟป่าขนาดใหญ่มีแนวโน้มสูงขึ้นเนื่องจากอุณหภูมิที่ร้อนขึ้นและพืชพันธุ์ที่แห้งแล้ง
- อุณหภูมิเฉลี่ยที่สูงขึ้นกำลังเพิ่มระยะเวลาของการเกิดเพลิงไหม้ และจำนวนสถานที่ที่อาจเกิดเพลิงไหม้ได้ ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ไฟได้ลุกลามในแถบอาร์กติกและตลอดจนพื้นที่ป่าฝนบางแห่ง
- ควันจากไฟป่าสามารถเดินทางได้ทั่วประเทศ หลายล้านคนได้รับผลกระทบจากมลพิษที่เป็นอันตรายและรุนแรง ทำให้เกิดอาการเจ็บป่วย เช่น โรคหอบหืด
.
.
ความหลากหลายทางชีวภาพและที่อยู่อาศัย
- กิจกรรมของมนุษย์ ซึ่งรวมถึงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทำให้สัตว์กว่าล้านสายพันธุ์เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ในหลายทศวรรษที่ผ่านมา คาดว่าการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจะเป็นสาเหตุสำคัญของการสูญพันธุ์เนื่องจากอุณหภูมิอุ่นขึ้น
- อุณหภูมิที่อุ่นขึ้นและรูปแบบการตกตะกอนที่เปลี่ยนแปลงไปทำลายเสถียรภาพของระบบนิเวศธรรมชาติ คุกคามความหลากหลายทางชีวภาพ
.
สุขภาพ
- นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่าสภาพอากาศที่ร้อนขึ้นเป็นอันตรายต่อสุขภาพ และก่อโรคอื่นๆ อีกมากมาย
- นักวิจัยกล่าวว่าคนรุ่นใหม่ต้องเผชิญกับ “ภัยคุกคามร้ายแรง” ต่อความปลอดภัย เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทำให้ความถี่ของเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้วเพิ่มขึ้น
.
.
เกษตรกรรม
- สภาพภูมิอากาศที่ร้อนขึ้นทำให้ยากต่อการเพาะปลูกอาหารในบางส่วนของโลก แบบจำลองสภาพภูมิอากาศคาดการณ์ว่าการเกษตรทั่วโลกจะหยุดชะงักอย่างร้ายแรงมากขึ้นในอีกไม่กี่ทศวรรษข้างหน้า อันเนื่องมาจากปริมาณน้ำฝนที่เคลื่อนตัวและสภาพอากาศที่รุนแรง
- ประมาณหนึ่งในสี่ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลกมาจากการปลูกอาหาร การเปลี่ยนแปลงที่ดินเป็นเหตุผลเดียวที่ใหญ่ที่สุด เพราะมันปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่เก็บไว้ในดินและต้นไม้ การปล่อยก๊าซเรือนกระจกยังเกิดได้จากปุ๋ยไนโตรเจน และก๊าซมีเทนจากวัว ควาย และแกะ
- มีวิธีแก้ปัญหาที่เป็นไปได้ในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการเกษตร การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญที่สุดคือการใช้ที่ดินน้อยลงในการปลูกอาหาร แปลงพื้นที่เพาะปลูกเป็นทุ่งหญ้าถาวรหรือป่าไม้ที่สามารถดักจับคาร์บอนไดออกไซด์จากอากาศได้ สามารถทำได้โดยการเพิ่มผลผลิตบนที่ดินที่มีอยู่ กินเนื้อสัตว์ให้น้อยลง (โดยเฉพาะเนื้อวัว) และลดการใช้เชื้อเพลิงชีวภาพ เช่น เอทานอล ซึ่งทำมาจากข้าวโพด
.
เราต้องใช้เวลาเท่าไรในการยุติการปล่อยก๊าซคาร์บอน ?
- นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่าโลกจำเป็นต้องกำจัดการปล่อยคาร์บอนใหม่ให้หมดภายในปี 2050 เพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบที่ร้ายแรงที่สุดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เนื่องจากเป็นความท้าทายที่น่ากลัว พวกเขากล่าวว่าเทคโนโลยีใหม่มีความจำเป็นในการกำจัดก๊าซเรือนกระจกออกจากชั้นบรรยากาศอย่างแท้จริง
- ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ยังคงอยู่ในชั้นบรรยากาศอีกหลายปี แม้การปล่อยสุทธิเป็นศูนย์ แต่โลกก็ยังคงร้อนขึ้นต่อไปอีกระยะเวลาหนึ่ง แต่การลดการปล่อยมลพิษในตอนนี้หมายความว่ามนุษย์จะหลีกเลี่ยงภัยพิบัติที่เลวร้ายยิ่งกว่าที่เรากำลังเผชิญอยู่
ผู้เขียน
ทำงานอิสระที่เกี่ยวข้องกับหนังสือ การเขียน เรื่องสิ่งแวดล้อมและดนตรีนอกกระแส - เวลาส่วนใหญ่ของชีวิตใช้ไปกับการนั่งมองความเคลื่อนไหวของใบไม้และสายลม
บทความอื่นๆ
การประชุม COP 29 มีประเด็นไหนน่าสนใจ และกรอบเจรจาของไทยเป็นอย่างไร ?
11 เหตุผลในการคัดค้านเขื่อนในพื้นที่ป่ามรดกโลก กลุ่มป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่
ปัญหาทะเลและชายฝั่งไทย จากแผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติฉบับแรก สู่ยุคทะเลเดือด ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งไทยต้องเผชิญกับการคุกคามจากปัจจัยใดบ้าง
การศึกษา ‘ฟองน้ำทะเล’ พบว่าอุณหภูมิโลกตอนนี้อาจทะลุถึง 1.7 องศา เข้าไปแล้ว
