ทอย

ทอย คือวิธีการไต่และปีนต้นไม้ โดยใช้ไม้ปลายแหลมตอกติดไปบนต้นไม้ สำหรับขึ้นต้นไม้ที่มีขนาดลำต้นสูงใหญ่ และไม่มีกิ่งก้านให้ยึดเหนี่ยว โดยจะทำสิ่งที่เรียกว่า ตอกทอย ซึ่งเป็นการตอกลิ่มไม้ที่เรียกว่า “ลูกทอย” บนลำต้นที่จะขึ้น ซึ่ง ลูกทอย ทำจากไม้ไผ่ ไม้เนื้อแข็ง หรือเหล็ก โดยส่วนใหญ่นายพรานมักจะเลือกใช้ไม้ไผ่ตงเหลาให้แบนและบาง ลักษณะคล้ายลิ่มแล้วตากแดดให้แห้งสนิท หรือรมไฟอ่อน ๆ เพื่อให้ลูกทอยแห้งสนิท

วิธีการตอกทอย มีหัวใจหลักอีกอย่างก็คือ ค้อนที่ใช้สำหรับตีหรือตอกลูกทอย ที่ทำจากไม้เนื้อแข็ง โดยทำการตอกทอยลูกแรกลึกเข้าไปในต้นประมาณ 1.5 นิ้ว แล้วตอกทอยลูกที่สอง โดยตอกในระดับที่สูงจากลูกแรกประมาณครึ่งช่วงตัว ตามความเชื่อแล้ว ลูกทอยนั้น ผู้ตอกทอยต้องเป็นผู้ที่เหลาทำขึ้นเอง  และหลังจากที่ใช้งานแล้ว ต้องถอนทอยออกมาให้หมด

การตอกทอยนั้นมีจุดประสงค์เพื่อขึ้นต้นไม้ไปตีรังผึ้ง หรือขึ้นเพื่อไปซุ้มยิงสัตว์ป่า การพบเจอร่องรอยของทอยในพื้นที่นั้นอาจแสดงถึงในอดีตเคยมีภัยคุกคาม มีการใช้ประโยชน์จากบริเวณนี้ อาจมีความผิดพลาดที่ไม่ได้ถอนลูกทอยออกมา ต้นไม้จึงมีการรักษาตัวเองโดยสร้างเปลือกออกมาคลุมลูกทอยแล้วเกิดลักษณะดังกล่าว เสมือนบาดแผลที่นายพรานทิ้งไว้ให้กับธรรมชาติ

ดูรายละเอียดเส้นทางศึกษาธรรมชาติมออีหืดเพิ่มเติม

เรื่อง ฝ่ายวิชาการ มูลนิธิสืบนาคะเสถียร
ภาพประกอบ ฝ่ายสื่อสารองค์กร มูลนิธิสืบนาคะเสถียร