ภูพอกเป็นพื้นที่เนินเขาเตี้ยๆ แห่งหนึ่งในเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติทับลาน ที่แห่งนี้ไม่ใช่สถานที่ท่องเที่ยว ไม่ได้มีสิ่งใดโดดเด่น จึงไม่ได้เป็นที่รู้จักแพร่หลากนัก
แต่เรารู้จักภูพอกจากเหตุการณ์เหตุการณ์หนึ่ง… เมื่อวันที่ 28 มิถุนายน 2560 บนโลกโซเชียล เราเห็นข่าวการตายของลูกหมีควาย (เจ้าโตโต้) ซึ่งถูกยิงด้วยกับดักปืนผูก
อันที่จริงเราได้ยินข่าวสารการจับกุมพวกมอดไม้และพรานล่าสัตว์ให้เห็นกันบ่อยๆ แต่ไม่ใช่เพราะความหละหลวมในการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่าหรอก เป็นเพราะคนที่จ้องจะทำลายนั้นมีมากมายเหลือเกิน การจับกุมจึงเกิดขึ้นได้ไม่เว้นแต่ละวัน
บางครั้งนอกจากจะเสพข่าวแล้วนั่งถอนหายใจ… เราก็ไม่รู้จะทำอะไรได้มากไปกว่านั้น
หลังจากนั้นไม่นานในเดือนสิงหาคม เราได้มีโอกาสไปร่วมกิจกรรม ‘เพื่อผู้พิทักษ์ปี 3’ ที่อุทยานแห่งชาติทับลาน ในกิจกรรมพัฒนาฟื้นฟูพื้นที่ป่าเพื่อใช้เป็นแหล่งอาหารของสัตว์ป่า เตรียมพร้อมสำหรับรองรับ corridor 304 ที่จะใช้เป็นทางเชื่อมสัตว์ป่าโดยหวังให้พื้นที่ในส่วนนี้เป็นจุดดึงดูดสัตว์ป่าให้ใช้เป็นพื้นที่หากินเพื่อที่จะเป็นทางเชือมข้ามไปยังผืนป่าอีกฟากของ corridor ซึ่งเป็นพื้นที่ของป่าเขาใหญ่
ในช่วงกลางคืนของวันนั้น ได้มีการเปิดตัวกลุ่มเพื่อนทับลานขึ้น ซึ่งมีเหตุการณ์เจ้าโตโต้ ลูกหมีควายที่ถูกยิงตายตัวนั้น… มาเป็นสิ่งจุดประกายให้เกิดกลุ่มเพื่อนทับลานขึ้น
โดยแรกเริ่มเป็นเจตนารมณ์ของบุคคล 4 ท่านด้วยกัน คือ พี่เช็ค สุทธิพงษ์ ธรรมวุฒิ (ทีวีบูรพา) พี่จิ๊บ กษิดิศ จั่นประดับ (ผู้ช่วยฯ ทับลาน) น้าหนวด (ทีวีบูรพา) และพรานวัชร พรานกลับใจมาทำงานอนุรักษ์
เดิมทีพรานวัตรตกเป็นผู้ต้องหาคดีปีนผูก อันเป็นสาเหตุการตายของลูกหมีควาย ที่เคยเป็นข่าว แต่ภายหลังจากการสืบสวน พรานวัชรไม่ได้เป็นผู้กระทำผิดในคดีดังกล่าว และได้แสดงเจตนาจะเลิกเป็นพรานและเข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลรักษาผืนป่าทับลานร่วมกับเจ้าหน้าที่แทน
จากวงเปิดใจเล็กๆ ในคืนนั้น ทั้ง 4 ท่านได้ชักชวนเพื่อนๆ ที่มาร่วมกิจกรรมเข้าเป็นส่วนหนึ่งในการเป็นเพื่อนทับลาน โดยมีแกนหลักเป็นผู้ร่วมอุดมการณ์ คือ น้าหมู สาริกา (บดินทร์ จันทรศรีคำ) พี่จินดา ฉิมพลี แห่งเขาแผงม้า พี่โน้ต วัชรบูล ลี้สุวรรณ น้าแอ๊นท์ กลุ่มผ้าขาวม้าติ่งป่า และน้าต๋อย เผ่า คณฑี ศิลปินผู้มีหัวใจอนุรักษ์ ในค่ำคืนนั้นจึงมีมิตรสหายเข้าร่วมกลุ่มเพื่อนทับลานอีกจำนวนมาก
แนวคิดของกลุ่มเพื่อนทับลานนั้น เป็นพื้นที่สำหรับให้กลุ่มคนและองค์กรแนวร่วมต่างๆ ที่ทำงานด้านการอนุรักษ์ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสัตว์ป่า ตลอดจนกลุ่มคนจิตอาสาผู้สนใจจะหันมาร่วมมือกันทำงานปกป้องผืนป่ามรดกโลกดงพญาเย็น-เขาใหญ่ ในเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติทับลาน ได้เป็นส่วนหนึ่งในการเติมเต็ม แบ่งปัน แบ่งเบาภาระหน้าที่ของเจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่าในการรวมพลังร่วมกันปกป้องผืนป่าให้เป็นบ้านของสัตว์ป่า เป็นสมบัติของโลกต่อไป
ถึงตอนนี้เวลาล่วงมา 3 เดือน (พฤศจิกายน) กลุ่มเพื่อนทับลานมีเพื่อนในโซเชียลมีเดีย มากกว่า 1,000 คน มีกิจกกรมจัดกันต่อเนื่อง โดยใช้พื้นที่ป่าภูพอก สถานที่ที่เจ้าลูกหมีควายโตโต้เสียชีวิต เป็นพื้นที่ในการเริ่มต้นดำเนินกิจกรรม ไม่ว่าจะเป็นการสร้างแหล่งแร่ธาตุอาหารสัตว์ การสำรวจพื้นที่เตรียมงานติดตั้งโพรงรังเทียมให้นกเงือก การฝึกใช้อุปกรณ์การปีนซ่อมโพรงรังนกเงือก เป็นต้น
นอกจากนี้ยังมีแผนที่จะพัฒนาพื้นที่ป่าภูพอกให้เป็นพื้นที่ในการทำกิจกรรมอนุรักษ์ เป็นแหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติ เนื่องจากในพื้นที่นี้มีสัตว์ป่าหลายชนิดอาศัยอยู่ ทั้งช้าง กระทิง วัวแดง หมีควาย นกยูง นกเงือก และนกชนิดต่างๆ อีกมากมาย
ณ วันนี้ทุกอย่างค่อยๆ ดำเนินไปทีละเล็กทีละน้อยจากความร่วมมือร่วมใจของกลุ่มอาสาสมัครที่เข้ามา
…บางคนเข้ามาอาสาใช้แรงงาน
…อาสาใช้ความรู้ที่มีมาช่วยงาน
หรือแม้กระทั่งเป็นกองหนุนส่งทุนทรัพย์เข้ามาช่วย
จากพลังความร่วมมือร่วมใจและความมุ่งมั่นอย่างจริงจังของกลุ่มเพื่อนทับลาน ในการพิทักษ์ผืนป่ามรดกโลกแห่งนี้ หลังจากนี้ไป… เราอาจได้ต้นแบบในนการจัดการพื้นที่สำหรับเป็นบ้านที่แสนอบอุ่นใจของเหล่าสัตว์ป่าในอนาคตข้างหน้า
แต่เหนือสิ่งอื่นใดการเกิดขึ้นของ ‘กลุ่มเพื่อนทับลาน’ ได้เป็นการเปิดพื้นที่ให้คนที่มีขนาดหัวใจใกล้เคียงกัน… ได้เข้ามาสร้างสรรค์สิ่งดีๆ ร่วมกัน ไม่ใช่แค่นั่งเสพข่าวร้ายๆ ที่เกิดขึ้นกับผืนป่าแล้วทำได้เพียงนั่งถอนหายใจ แต่วันนี้เราทำได้มากกว่านั้น
อย่างน้อยๆ ก็พาตัวเองเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการใช้แรงกาย เพื่อพัฒนาปรับปรุงพื้นที่ใช้ประโยชน์ของสัตว์ป่า แล้วเรียนรู้สิ่งต่างๆ ไปพร้อมๆ กัน
