สมาคมพลเมืองนครนายก ร่วมกับกลุ่มรักษ์เขาใหญ่ ยื่นหนังสือเรียกร้อง คณะกรรมาธิการการที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ให้ยุติโครงการสร้างเขื่อนในป่ามรดกโลก ดงพญาเย็น-เขาใหญ่ หลังพบว่ามีการละเมิดมติคณะกรรมการมรดกโลก เดินหน้านโยบายจัดการน้ำสร้างเขื่อนในป่าอนุรักษ์
5 พฤศจิกายน 2567 นาย สุธีร์ รัตนมงคลกุล นายกสมาคมพลเมืองนครนายก ร่วมกับกลุ่มรักษ์เขาใหญ่ ผนึกกำลังตัวแทนภาคประชาชนจังหวัดนครนายก ปราจีนบุรี รวมถึงเครือข่ายนักอนุรักษ์ ยื่นหนังสือต่อ คณะกรรมาธิการการที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม บริเวณหน้ากรมชลประทาน สำนักงานใหญ่ คัดค้านโครงการสร้างเขื่อนในและรอบกลุ่มป่าดงพญาเย็น – เขาใหญ่ หลังพบกรมชลประทานละเมิดมติคณะกรรมการมรดกโลก ที่แจ้งให้ไทย ยกเลิกแผนสร้างเขื่อนและอ่างเก็บน้ำในแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ จนกว่าจะดำเนินการจัดทำการประเมินผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ (SEA) ในพื้นที่ลุ่มน้ำและแหล่งมรดกโลกกลุ่มป่าดงพญาเย็นเขาใหญ่จะแล้วเสร็จ
กลุ่มป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ เป็นพื้นที่ป่ามรสุมที่มีความสำคัญทางชีวภูมิศาสตร์ และเป็นผืนป่าอนุรักษ์ที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 ของประเทศไทย มีชนิดพันธุ์พืชไม่น้อยกว่า 2,500 ชนิด มีสัตว์ป่าอยู่อาศัยมากกว่า 800 ชนิด และเป็นพื้นที่ฟื้นฟูประชากรเสือโคร่ง รองจากกลุ่มป่าตะวันตก มีคุณค่าโดดเด่นระดับสากล และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ ในปี พ.ศ.2548 ด้าน นางสาว กมลลักษณ์ สุขพลี ผู้ประสานงานโครงการยุติเขื่อนในพื้นที่มรดกโลก กลุ่มรักษ์เขาใหญ่ เปิดเผยว่า “โดยรอบผืนป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ มีเขื่อนและอ่างเก็บน้ำอยู่แล้วถึง 19 แห่ง แต่กรมชลประทานและภาครัฐ ยังคงมีนโยบายบริหารจัดการน้ำด้วยการสร้างเขื่อนเพิ่มไม่ต่ำกว่า 7 โครงการ เราจะสูญเสียป่าเกือบ 20,000 ไร่ ที่เป็นหัวใจของระบบนิเวศ ไม่ใช่ป่าอนุรักษ์ทั่วไป ปลูกสร้างใหม่ไม่ได้ และอาจส่งผลให้กลุ่มป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ เสี่ยงต่อการถูกเพิกถอนจากการเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ”
นาย สุทธิศักดิ์ บุณยะเศรษฐ กลุ่มรักษ์เขาใหญ่ “ในนามตัวแทนกลุ่มอนุรักษ์รอบกลุ่มป่ามรดกโลก ดงพญาเย็น-เขาใหญ่ ขอเรียกร้องให้กรมชลประทาน เปิดเผยข้อมูลการบริหารจัดการน้ำ 19 เขื่อนรอบเขาใหญ่ที่สร้างเสร็จแล้ว ว่าเป็นไปตามวัตถุประสงค์ในการสร้างหรือไม่ และขอทางเลือกในการจัดการน้ำ ที่ไม่ใช่การสร้างเขื่อนเพิ่มในพื้นที่ป่าอนุรักษ์” ทั้งนี้ นาย สุทธิศักดิ์ ได้ตั้งข้อสังเกต ทวงถามเรื่องการบริหารจัดการน้ำของอ่างเก็บน้ำนฤบดินทรจินดา อันเนื่องมาจากพระราชดำริ (เขื่อนห้วยโสมง) เปิดใช้งานมาแล้ว 7 ปี แต่ทำไมท่อส่งน้ำฝั่งขวาที่ต้องส่งน้ำให้เกษตรกรยังก่อสร้างไม่เสร็จ ขณะที่ท่อส่งน้ำฝั่งซ้ายกลับสามารถส่งน้ำไปให้เขตนิคมอุตสาหกรรมบ่อทอง 33 จ.ปราจีนบุรี ได้ รวมถึงต้องการให้กรมชลประทานเปิดเผยผลการดำเนินงานปลูกป่าทดแทนของโครงการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำนฤบดินทรจินดาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยระบุพิกัดพื้นที่ จำนวน และมีให้มีประเมินผลว่าเป็นไปตามแผนการฟื้นฟูหรือไม่ อย่างไร เนื่องจากหลายโครงการสร้างเขื่อนในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ที่ผ่านมา ล้วนล้มเหลวในการฟื้นฟูระบบนิเวศ
นาย โสภณัฐต์ กิ่งผา ชาวบ้านกลุ่มรักษ์คลองมะเดื่อ เป็นตัวแทนผู้ที่จะได้รับผลกระทบหากมีการสร้างเขื่อนคลองมะเดื่อ อ.เมือง จ.นครนายก “คนในคลองมะเดื่อ อยู่กับป่าเขาใหญ่มาเป็นร้อยปี หาอยู่หากินเก็บผลผลิตจากป่า ปลูกผลไม้ ทำการท่องเที่ยว ป่าและคนอยู่ด้วยกันได้ เรามีเขื่อนขุนด่านปราการชลอยู่ห่างออกไปไม่ถึง 10 กิโลเมตร ชาวบ้านเรายกมือคัดค้านมาตลอด พื้นที่ของเรามีความอุดมสมบูรณ์มาก ทั้งปลา ปูน้ำตกเขาใหญ่ ตะกอง รวมถึงช้างป่า ไม่ใช่แค่คนที่จะไร้บ้าน แต่การหายไปของป่าก็จะทำให้ปัญหาคนกับช้างรุนแรงมากขึ้น”
ในที่ประชุมคณะกรรมการมรดกโลก ครั้งที่ 44 ปี 2564 ที่ประเทศจีน และครั้งที่ 45 ปี 2566 ที่ประเทศซาอุดีอาระเบีย ได้มีมติแจ้งเตือนให้ไทย ยกเลิกแผนสร้างเขื่อนและอ่างเก็บน้ำในแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ จนกว่าจะดำเนินการจัดทำการประเมินผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ (SEA) ในพื้นที่ลุ่มน้ำและแหล่งมรดกโลกกลุ่มป่าดงพญาเย็นเขาใหญ่ แต่กรมชลประทานได้มีการละเมิดมติของคณะกรรมการมรดกโลกและเดินหน้าผลักดันโครงการคุกคามผืนป่ามาโดยตลอด จึงเป็นที่มาของการรวมตัวยื่นหนังสือคัดค้านกันในวันนี้ นาย สุธีร์ รัตนมงคลกุล นายกสมาคมพลเมืองนครนายก ให้ข้อมูล “กรมชลประทานได้มีการจ้างบริษัทที่ปรึกษาให้ดำเนินการเข้าสำรวจประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมในลุ่มน้ำใสน้อย-ใสใหญ่ และยังมีการดำเนินการจัดเวทีรับฟังความคิดเห็นของประชาชนอย่างต่อเนื่อง โดยไม่เคยมีทางเลือกอื่นในการจัดการน้ำให้กับประชาชน”
สมาคมพลเมืองนครนายกและเครือข่ายอนุรักษ์รอบกลุ่มป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ เห็นว่า น้ำเป็นสิ่งจำเป็น ที่ต้องมีการจัดการที่ดีและมีประสิทธิภาพ เพื่อเอื้อประโยชน์ให้กับคนส่วนใหญ่ โดยเฉพาะภาคเกษตรกรรม แต่ไม่เห็นด้วยที่จะมีการทำลายป่าธรรมชาติ ที่จะต้องสูญเสียพื้นที่ที่มีลักษณะจำเพาะในหลายแห่งรอบผืนป่าอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่และกลุ่มป่าดงพญาเย็น ซึ่งเป็นสมดุลทางระบบนิเวศของคนภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคอีสาน รวมไปถึงบางโครงการยังส่งผลกระทบต่อชุมชนที่อยู่ร่วมกับป่ามามากกว่า 100 ปี เช่น โครงการเขื่อนคลองมะเดื่อ
รายชื่อเครือข่ายกลุ่มอนุรักษ์รอบผืนป่ามรดกโลกดงพญาเย็น-เขาใหญ่
- สมาคมพลเมืองนครนายก
- กลุ่มรักษ์คลองมะเดื่อ
- กลุ่มรักษ์เขาใหญ่
- กลุ่มเพื่อนทับลาน
- กลุ่มใบไม้
- ชมรมคนรักษ์สัตว์ป่า จ.นครนายก
- กลุ่มผ้าขาวม้าติ่งป่า
- กลุ่มเยาวชนต้นกล้า จ.นครนายก
- กลุ่มไม้ขีดไฟ
- กลุ่ม ค.คนทำทาง
- กลุ่มปั้นดิน
- กลุ่มเยาวชนลูกมะปราง
- กลุ่มมิตรรักบางปะกง
- กลุ่มอนุรักษ์สัตว์ป่าวังหมี
- กลุ่มอนุรักษ์สัตว์ป่าบ้านสันกำแพง
- กลุ่มวิสาหกิจชุมชนอนุรักษ์สัตว์ป่าวังน้ำเขียว
- กลุ่มรักษ์กระทิงเขาใหญ่
- กลุ่มอาสาด้วยสองมือ
- ชมรมอนุรักษ์ช้างป่าเสิงสาง
- สหกรณ์เกษตรอินทรีย์ปราจีนบุรีจำกัด
- สมาคมรักษ์ปางสีดา
- เครือข่าย 304 กินได้
- สมาคมเกษตรกรรมทางเลือกฉะเชิงเทรา
- กลุ่มเกษตรอินทรีย์สนามชัยเขต
- ฉะเชิงเทรารีพาวเวอร์
- เครือข่ายชายฝั่งบูรพา๕จังหวัดภาคตะวันออก
- พลังงานสะอาดจังหวัดระยอง
- เครือข่ายอนุรักษ์ฟื้นฟูป่าต้นน้ำระยอง-ประแสร์
- กลุ่มอนุรักษ์สัตว์ป่าและสิ่งแวดล้อมเขาใหญ่
