แผ่นพับ ปลาซิวสมพงษ์ ทุ่งใหญ่ท่าเรือ-ปากพลี ระบบนิเวศที่กำลังสูญพันธุ์

บ้านหลังสุดท้ายของ ‘ปลาซิวสมพงษ์’ 1 ใน 100 สัตว์ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่งของโลก

ทุ่งน้ำหลากในตำบลท่าเรือ นับเป็นบ้านหลังสุดท้ายของ ‘ปลาซิวสมพงษ์’ Trigonostigma somphongsi ซึ่งเป็น 1 ใน 100 สัตว์ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่งของโลก (Critically Endangered – CR) ตามเกณฑ์ IUCN Redlist ที่ต้องได้รับการอนุรักษ์อย่างเร่งด่วน และมีโอกาสสูงมากที่จะสูญพันธุ์หากไม่ดำเนินการใดๆ 

ปลาซิวสมพงษ์ ปลาขนาดจิ๋วในวงปลาซิว (Danionidae) พบเฉพาะในประเทศไทย ตัวโตเต็มที่ยาวไม่เกิน 2.5 ซม. ปลาตัวผู้รูปร่างเรียวยาวและขนาดเล็กกว่าเพศเมีย พบน้อยปะปนกับปลาซิวชนิดอื่นๆ กินแพลงก์ตอนสัตว์ขนาดเล็ก แม่ปลาวางไข่น้อย ครั้งละประมาณ 8-10 ฟอง และวางไข่ต่อเนื่องหลายวัน โดยแปะติดกับใบของพืชน้ำ ใช้เวลาฟักประมาณ 2 วัน

ปลาซิวสมพงษ์เคยพบในหนองบึงและทุ่งนาน้ำหลากของที่ราบลุ่มภาคกลางตอนล่าง ในแหล่งน้ำคุณภาพดี มีพรรณไม้น้ำหนาแน่น ปัจจุบันเหลือประชากรกลุ่มสุดท้ายของโลกในบริเวณทุ่งน้ำหลากตำบลท่าเรือ และพื้นที่เชื่อมต่อใกล้เคียงขนาดรวมไม่เกิน 50 ตร.กม. ส่วนหน้าแล้งยามน้ำแห้งทุ่ง พบปลาซิวสมพงษ์จะหลบอาศัยอยู่ในคลองหนองบึงของตำบลท่าเรือ ที่มีสภาพเป็นธรรมชาติ มีการกระบายน้ำและคุณภาพน้ำดี โดยเฉพาะในแหล่งน้ำใกล้เคียงหรือเชื่อมโยงกับทุ่งใหญ่สาธารณประโยชน์ตำบลท่าเรือ ซึ่งมีขนาดพื้นที่รวมกันไม่ถึง 1,000 ตร.ม. ถือเป็น ‘ถิ่นอาศัยวิกฤต’ ที่หากมีการเปลี่ยนแปลง รบกวน และพัฒนาเชิงโครงสร้างพื้นฐานใดๆ อาจทำให้ปลาซิวสมพงษ์สูญพันธุ์อย่างรวดเร็ว